Con đường đến với tiền điện tử: Việt Nam dấn thân vào hành trình mới của nền kinh tế số
Giới thiệu
Vị trí pháp lý của mã hóa tiền tệ tại Việt Nam từ lâu đã không rõ ràng, các chính sách thuế liên quan cũng nằm trong vùng xám, khiến các nhà đầu tư phải đối mặt với nhiều sự không chắc chắn. Tuy nhiên, vào ngày 14 tháng 6 năm 2025, Quốc hội Việt Nam đã thông qua "Luật Công nghiệp Công nghệ số", lần đầu tiên đưa tài sản mã hóa vào khuôn khổ pháp lý và thực hiện quản lý phân loại, chính thức xác lập vị trí pháp lý của nó, trở thành sự kiện mang tính bước ngoặt trong việc quản lý mã hóa tại Việt Nam.
Luật mới sẽ phân chia tài sản số thành hai loại: "tài sản ảo" và "mã hóa", đồng thời ủy quyền cho chính phủ xây dựng quy định thực hiện, tăng cường yêu cầu về an ninh mạng, chống rửa tiền, v.v. Luật này sẽ có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2026, nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan, kết nối với tiêu chuẩn quản lý quốc tế, giúp Việt Nam sớm thoát khỏi danh sách xám của FATF.
Bài viết này sẽ phân tích vai trò của sự đột phá lập pháp này trong việc tái cấu trúc bối cảnh kinh tế số của Việt Nam, giải thích những động thái mới nhất của hệ thống thuế và xu hướng tương lai của nó. Thông qua việc tổng hợp sự biến đổi chính sách từ thận trọng sang chủ động của chính phủ Việt Nam trong những năm gần đây, và so sánh với thực tiễn của các quốc gia khác. Ngoài ra, bài viết cũng sẽ dự báo chiến lược của Việt Nam trong việc cân bằng quản lý rủi ro và phát triển đổi mới, dự đoán các chính sách cụ thể có thể được ban hành trong tương lai và tác động của chúng.
1 Việt Nam làm rõ vị trí pháp lý của mã hóa tài sản
Trước khi Luật Công nghệ số được ban hành, vị trí pháp lý của tiền mã hóa tại Việt Nam vẫn mơ hồ và liên tục thay đổi. Ban đầu, chính phủ chủ yếu hạn chế nó như một phương tiện thanh toán và phát đi cảnh báo rủi ro. Năm 2017, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã cấm rõ ràng việc sử dụng Bitcoin và các loại tiền khác như công cụ thanh toán, những người vi phạm có thể đối mặt với hình phạt. Năm 2018, chính phủ yêu cầu tăng cường quản lý các hoạt động liên quan.
Mặc dù Bộ Tài chính vào năm 2016 đã định nghĩa mã hóa là "tài sản" và "hàng hóa", nhưng việc thiếu sự hỗ trợ lập pháp rõ ràng đã gây ra sự không chắc chắn trong việc thực thi. Theo Bộ luật Dân sự năm 2015, mã hóa và các tài sản kỹ thuật số khác cũng không thuộc loại tài sản hợp pháp, dẫn đến sự trống rỗng pháp lý nghiêm trọng.
Vào ngày 14 tháng 6 năm 2025, Quốc hội Việt Nam đã thông qua "Luật ngành công nghiệp công nghệ số", lần đầu tiên định nghĩa rõ ràng "tài sản số" và phân loại thành "mã hóa tài sản" và "tài sản ảo". Đột phá này đã chấm dứt sự không chắc chắn về vị thế pháp lý của mã hóa tài sản, chính thức công nhận nó là tài sản hợp pháp và cung cấp bảo vệ pháp lý cho các quyền lợi liên quan.
Sự chuyển biến này không phải là ngẫu nhiên. Chính phủ Việt Nam nhận ra tiềm năng to lớn của kinh tế mã hóa, đồng thời cũng đối mặt với áp lực quốc tế về chống rửa tiền. Việc hợp pháp hóa là điều kiện cần thiết để thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế số và quản lý hiệu quả. Điều này cho thấy chính phủ đã chuyển từ việc phòng ngừa rủi ro sang việc tích cực nắm bắt cơ hội, cố gắng thông qua việc hoàn thiện pháp luật để định hướng và quy định ngành công nghiệp mới nổi này.
2 Hệ thống quản lý mã hóa tiền tệ Việt Nam đang chuyển mình
Thái độ của Việt Nam đối với mã hóa tiền tệ đã có sự chuyển biến, phản ánh rằng hệ thống quản lý của họ đã có sự thay đổi đáng kể. Trước đây, chế độ quản lý không hoàn thiện, thường áp dụng các biện pháp cứng nhắc. Tuy nhiên, với sự bùng nổ mã hóa toàn cầu và sự thay đổi trong ban lãnh đạo Việt Nam, hệ thống quản lý hiện tại đang được hoàn thiện nhanh chóng, đã hình thành cấu trúc phân công ban đầu, và thúc đẩy nhiều dự án thí điểm, nhằm mục tiêu vừa tiếp nhận công nghệ mới vừa hiệu quả ứng phó với các thách thức rủi ro.
2.1 Sắp xếp sự phát triển của khung quy định
Hệ thống quản lý mã hóa của Việt Nam đã trải qua sự biến đổi đáng kể từ không đến có, từ bị động đến chủ động.
Từ năm 2016 đến 2022, quy định về mã hóa tại Việt Nam đã từ không có đến có, từ cứng nhắc đến nghiên cứu khám phá. Năm 2016, Bộ Tài chính không cấm giao dịch mã hóa, nhưng định tính thì mơ hồ. Năm 2017, Ngân hàng Nhà nước cấm sử dụng làm phương tiện thanh toán. Năm 2018, chính phủ yêu cầu tăng cường quản lý. Năm 2020, bắt đầu thí điểm khám phá ứng dụng blockchain. Năm 2022, thành lập hiệp hội blockchain, thông qua luật chống rửa tiền.
Sau năm 2023, đặc biệt là sau sự thay đổi lãnh đạo vào năm 2024, thái độ quản lý dần dần trở nên mềm mỏng. Vào tháng 2 năm 2024, chỉ thị soạn thảo khung pháp lý cho tài sản ảo, tháng 10 công bố chiến lược blockchain quốc gia. Vào tháng 6 năm 2025, thông qua "Luật Công nghiệp Công nghệ Số", thiết lập khung quản lý khoan dung và thận trọng.
Trọng tâm quản lý đã chuyển từ phòng ngừa thụ động ban đầu sang xây dựng khung chủ động, đưa tài sản mã hóa vào chiến lược phát triển kinh tế số quốc gia. Điều này đánh dấu việc Việt Nam bước vào giai đoạn trưởng thành và thực tiễn hơn, nhằm giải phóng tiềm năng đổi mới thông qua môi trường pháp lý rõ ràng và có thể dự đoán, thu hút đầu tư, nâng cao vị thế toàn cầu.
2.2 Tổng quan về cấu trúc quy định và hệ thống phân công hiện có ở Việt Nam
Quy định về mã hóa tại Việt Nam hiện nay được các bộ ngành phân công chịu trách nhiệm, hình thành hình thức "quản lý lỏng lẻo". Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính, Bộ Công an và Hiệp hội Blockchain cùng hợp tác, xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý.
2.3 Thí điểm sandbox quản lý và xây dựng tuân thủ rủi ro trong trạng thái bình thường mới
Việt Nam đang tích cực giới thiệu cơ chế sandbox quản lý và các dự án thí điểm, khám phá các ứng dụng đổi mới của tài sản số. Chính phủ đang thảo luận về việc thiết lập trung tâm tài chính khu vực và quốc tế, giới thiệu các sandbox fintech liên quan đến mã hóa tài sản. Chẳng hạn, Đà Nẵng đã được phép triển khai dự án thí điểm sử dụng USDT để thanh toán. Việt Nam cũng đang khám phá việc phát triển tiền tệ số của ngân hàng trung ương.
Đồng thời, tuân thủ quy định về phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố vẫn là những điểm quan tâm cốt lõi. Việt Nam hiện đang ở trong danh sách xám của FATF, cần tăng cường thực thi liên quan. Luật Công nghệ số yêu cầu thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp phòng chống rửa tiền, nhà cung cấp dịch vụ mã hóa sẽ phải tuân thủ các tiêu chuẩn toàn cầu để giảm thiểu rủi ro tội phạm tài chính.
3 Chính sách thuế đối với mã hóa tiền điện tử tại Việt Nam và những tiến triển mới nhất
Sự phát triển của chính sách thuế đối với tiền mã hóa tại Việt Nam gần như đồng bộ với chính sách quản lý. Ở giai đoạn đầu, do định nghĩa mơ hồ, việc đánh thuế không thực tế. Tuy nhiên, sự mở rộng nhanh chóng của khối lượng giao dịch đã thúc ép chính quyền nghiên cứu. Đặc biệt là sau năm 2024, chính phủ đã thể hiện sự cấp bách hơn trong việc xây dựng khung pháp lý rõ ràng.
3.1 Hiện tại, giao dịch mã hóa tại Việt Nam vẫn nằm trong vùng mơ hồ về thuế.
Từ lâu, do thiếu định nghĩa pháp lý rõ ràng và khung quản lý, giao dịch mã hóa tại Việt Nam đang ở trong khu vực mơ hồ về thuế. Công văn của Bộ Tài chính năm 2016 không đề cập đến các quy định thuế cụ thể, việc Ngân hàng Nhà nước không công nhận vị thế thanh toán của nó vào năm 2017 đã làm gia tăng sự không chắc chắn. Bộ luật Dân sự cũng chưa đưa tài sản số vào phạm vi tài sản, gây khó khăn cho việc quản lý thuế.
So với hệ thống thuế giao dịch cổ phiếu, lĩnh vực mã hóa đã được miễn thuế trong thời gian dài. Điều này đã khiến Việt Nam trở thành "thiên đường thuế" trên thực tế, thu hút một lượng lớn các nhà đầu tư, nhưng cũng dẫn đến việc thiếu hụt thu ngân sách của chính phủ.
3.2 Quy định mới vạch ra khuôn khổ pháp lý cho việc đánh thuế mã hóa tiền tệ
Luật Công nghiệp Công nghệ Số sẽ có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2026, thiết lập nền tảng pháp lý cho việc đánh thuế trong tương lai. Luật này lần đầu tiên định nghĩa rõ ràng "mã hóa tài sản" và "tài sản ảo", thay đổi tình trạng pháp lý mờ mịt trước đây.
Bộ Tài chính đang hoàn thiện dự thảo nghị quyết về kế hoạch thí điểm phát hành và giao dịch mã hóa, sẽ đánh giá khả năng áp dụng thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân. Thí điểm sẽ được thực hiện quy mô nhỏ, nhằm nghiên cứu cách xác định thu nhập từ tài sản mã hóa, thiết lập quy định minh bạch.
Về thuế suất, có nhiều cuộc thảo luận khác nhau. Có đề xuất bắt chước việc thu thuế giao dịch 0.1% như trong giao dịch chứng khoán. Nếu được phân loại là tài sản đầu tư, có thể sẽ bị đánh thuế lợi nhuận vốn. Đối với doanh nghiệp, có thể sẽ bị đánh thuế 20% thu nhập. Cũng có đề xuất đánh thuế thu nhập cá nhân 5-10% trên lợi nhuận NFT, đánh thuế phí rút tiền 1-5% đối với nhà đầu tư nước ngoài, và xem xét việc cung cấp ưu đãi thuế cho các sàn giao dịch thí điểm, v.v.
4 Triển vọng chính sách mã hóa tiền tệ Việt Nam
Thái độ của Việt Nam đối với mã hóa tài sản đã chuyển từ cảnh giác hạn chế sang khám phá tích cực quy định, thể hiện sự cân bằng giữa kiểm soát rủi ro và nắm bắt cơ hội. Các cơ quan chức năng đã đưa blockchain và tài sản kỹ thuật số vào danh sách công nghệ chiến lược quốc gia, coi đây là yếu tố then chốt để thúc đẩy chuyển đổi số và tăng trưởng kinh tế.
Tương lai, chính sách tài sản mã hóa sẽ tiếp tục thể hiện đặc trưng "bao dung thận trọng":
Một, nhiều quy định quản lý sẽ được ban hành và thực hiện. Các quy định đi kèm sẽ làm rõ yêu cầu cấp phép, tiêu chuẩn hoạt động, v.v. Hộp cát quy định sẽ cung cấp môi trường thử nghiệm cho các mô hình mới.
Hai, khung thuế sẽ dần được hoàn thiện và triển khai. Bộ Tài chính sẽ tăng tốc ban hành các quy định thuế cụ thể, có thể áp dụng kinh nghiệm từ các nền tảng thương mại điện tử, để xây dựng chính sách khác biệt cho các hoạt động khác nhau.
Ba, tài sản số và hệ thống tài chính truyền thống sẽ dần dần hòa nhập. Chính phủ sẽ thúc đẩy sự phát triển của ngân hàng mã hóa, sàn giao dịch quốc gia và stablecoin, xây dựng cơ sở hạ tầng tài chính hiện đại.
Việt Nam có khả năng trở thành hình mẫu "đổi mới tuân thủ" của nền kinh tế mã hóa Đông Nam Á. Cơ sở người dùng lớn và chiến lược rõ ràng, cộng với những tiến bộ gần đây trong pháp lý và thử nghiệm, cho thấy đang chuyển từ "khu vực xám" sang "quy định rõ ràng". Sự chuyển đổi này giúp nó nổi bật trong khu vực, cung cấp mô hình khả thi cho các thị trường mới nổi khác, cho thấy cách xây dựng một hệ thống quản lý và thuế hợp lý mà không kìm hãm đổi mới, biến tiềm năng thị trường mã hóa thành động lực tăng trưởng kinh tế.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
13 thích
Phần thưởng
13
10
Đăng lại
Chia sẻ
Bình luận
0/400
FUD_Whisperer
· 4giờ trước
Việt Nam theo kịp rồi!
Xem bản gốcTrả lời0
BridgeNomad
· 15giờ trước
các giả định về sự tin tưởng vẫn có rủi ro... yêu cầu của fatf không phải là chuyện đùa
Xem bản gốcTrả lời0
BlockDetective
· 08-17 14:49
Đợt này coi như đã lên bờ rồi nhỉ
Xem bản gốcTrả lời0
AirdropHunterZhang
· 08-17 06:17
好家伙 又有新 đồ ngốc田了
Xem bản gốcTrả lời0
DaoResearcher
· 08-15 13:57
Theo giả thuyết quản trị 2.1, hệ thống phân loại này thực sự quá thô sơ... đề nghị tham khảo khung quản lý phân cấp mà Ba Lan đã đưa ra từ năm 2024.
Xem bản gốcTrả lời0
GasFeeCrybaby
· 08-15 13:55
Nhìn nhận tích cực về Việt Nam! Họ đã làm trước chúng ta.
Xem bản gốcTrả lời0
SorryRugPulled
· 08-15 13:46
Cuối cùng cũng đoán đúng một lần! Việt Nam đáng tin cậy hơn tôi mong đợi.
Xem bản gốcTrả lời0
ForkTongue
· 08-15 13:37
Đợt này cuối cùng cũng có thể hợp pháp để đột phá.
Đột phá trong lập pháp tài sản kỹ thuật số tại Việt Nam: "Luật Công nghiệp Công nghệ số" xác lập vị thế pháp lý cho Tài sản tiền điện tử
Con đường đến với tiền điện tử: Việt Nam dấn thân vào hành trình mới của nền kinh tế số
Giới thiệu
Vị trí pháp lý của mã hóa tiền tệ tại Việt Nam từ lâu đã không rõ ràng, các chính sách thuế liên quan cũng nằm trong vùng xám, khiến các nhà đầu tư phải đối mặt với nhiều sự không chắc chắn. Tuy nhiên, vào ngày 14 tháng 6 năm 2025, Quốc hội Việt Nam đã thông qua "Luật Công nghiệp Công nghệ số", lần đầu tiên đưa tài sản mã hóa vào khuôn khổ pháp lý và thực hiện quản lý phân loại, chính thức xác lập vị trí pháp lý của nó, trở thành sự kiện mang tính bước ngoặt trong việc quản lý mã hóa tại Việt Nam.
Luật mới sẽ phân chia tài sản số thành hai loại: "tài sản ảo" và "mã hóa", đồng thời ủy quyền cho chính phủ xây dựng quy định thực hiện, tăng cường yêu cầu về an ninh mạng, chống rửa tiền, v.v. Luật này sẽ có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2026, nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan, kết nối với tiêu chuẩn quản lý quốc tế, giúp Việt Nam sớm thoát khỏi danh sách xám của FATF.
Bài viết này sẽ phân tích vai trò của sự đột phá lập pháp này trong việc tái cấu trúc bối cảnh kinh tế số của Việt Nam, giải thích những động thái mới nhất của hệ thống thuế và xu hướng tương lai của nó. Thông qua việc tổng hợp sự biến đổi chính sách từ thận trọng sang chủ động của chính phủ Việt Nam trong những năm gần đây, và so sánh với thực tiễn của các quốc gia khác. Ngoài ra, bài viết cũng sẽ dự báo chiến lược của Việt Nam trong việc cân bằng quản lý rủi ro và phát triển đổi mới, dự đoán các chính sách cụ thể có thể được ban hành trong tương lai và tác động của chúng.
1 Việt Nam làm rõ vị trí pháp lý của mã hóa tài sản
Trước khi Luật Công nghệ số được ban hành, vị trí pháp lý của tiền mã hóa tại Việt Nam vẫn mơ hồ và liên tục thay đổi. Ban đầu, chính phủ chủ yếu hạn chế nó như một phương tiện thanh toán và phát đi cảnh báo rủi ro. Năm 2017, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã cấm rõ ràng việc sử dụng Bitcoin và các loại tiền khác như công cụ thanh toán, những người vi phạm có thể đối mặt với hình phạt. Năm 2018, chính phủ yêu cầu tăng cường quản lý các hoạt động liên quan.
Mặc dù Bộ Tài chính vào năm 2016 đã định nghĩa mã hóa là "tài sản" và "hàng hóa", nhưng việc thiếu sự hỗ trợ lập pháp rõ ràng đã gây ra sự không chắc chắn trong việc thực thi. Theo Bộ luật Dân sự năm 2015, mã hóa và các tài sản kỹ thuật số khác cũng không thuộc loại tài sản hợp pháp, dẫn đến sự trống rỗng pháp lý nghiêm trọng.
Vào ngày 14 tháng 6 năm 2025, Quốc hội Việt Nam đã thông qua "Luật ngành công nghiệp công nghệ số", lần đầu tiên định nghĩa rõ ràng "tài sản số" và phân loại thành "mã hóa tài sản" và "tài sản ảo". Đột phá này đã chấm dứt sự không chắc chắn về vị thế pháp lý của mã hóa tài sản, chính thức công nhận nó là tài sản hợp pháp và cung cấp bảo vệ pháp lý cho các quyền lợi liên quan.
Sự chuyển biến này không phải là ngẫu nhiên. Chính phủ Việt Nam nhận ra tiềm năng to lớn của kinh tế mã hóa, đồng thời cũng đối mặt với áp lực quốc tế về chống rửa tiền. Việc hợp pháp hóa là điều kiện cần thiết để thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế số và quản lý hiệu quả. Điều này cho thấy chính phủ đã chuyển từ việc phòng ngừa rủi ro sang việc tích cực nắm bắt cơ hội, cố gắng thông qua việc hoàn thiện pháp luật để định hướng và quy định ngành công nghiệp mới nổi này.
2 Hệ thống quản lý mã hóa tiền tệ Việt Nam đang chuyển mình
Thái độ của Việt Nam đối với mã hóa tiền tệ đã có sự chuyển biến, phản ánh rằng hệ thống quản lý của họ đã có sự thay đổi đáng kể. Trước đây, chế độ quản lý không hoàn thiện, thường áp dụng các biện pháp cứng nhắc. Tuy nhiên, với sự bùng nổ mã hóa toàn cầu và sự thay đổi trong ban lãnh đạo Việt Nam, hệ thống quản lý hiện tại đang được hoàn thiện nhanh chóng, đã hình thành cấu trúc phân công ban đầu, và thúc đẩy nhiều dự án thí điểm, nhằm mục tiêu vừa tiếp nhận công nghệ mới vừa hiệu quả ứng phó với các thách thức rủi ro.
2.1 Sắp xếp sự phát triển của khung quy định
Hệ thống quản lý mã hóa của Việt Nam đã trải qua sự biến đổi đáng kể từ không đến có, từ bị động đến chủ động.
Từ năm 2016 đến 2022, quy định về mã hóa tại Việt Nam đã từ không có đến có, từ cứng nhắc đến nghiên cứu khám phá. Năm 2016, Bộ Tài chính không cấm giao dịch mã hóa, nhưng định tính thì mơ hồ. Năm 2017, Ngân hàng Nhà nước cấm sử dụng làm phương tiện thanh toán. Năm 2018, chính phủ yêu cầu tăng cường quản lý. Năm 2020, bắt đầu thí điểm khám phá ứng dụng blockchain. Năm 2022, thành lập hiệp hội blockchain, thông qua luật chống rửa tiền.
Sau năm 2023, đặc biệt là sau sự thay đổi lãnh đạo vào năm 2024, thái độ quản lý dần dần trở nên mềm mỏng. Vào tháng 2 năm 2024, chỉ thị soạn thảo khung pháp lý cho tài sản ảo, tháng 10 công bố chiến lược blockchain quốc gia. Vào tháng 6 năm 2025, thông qua "Luật Công nghiệp Công nghệ Số", thiết lập khung quản lý khoan dung và thận trọng.
Trọng tâm quản lý đã chuyển từ phòng ngừa thụ động ban đầu sang xây dựng khung chủ động, đưa tài sản mã hóa vào chiến lược phát triển kinh tế số quốc gia. Điều này đánh dấu việc Việt Nam bước vào giai đoạn trưởng thành và thực tiễn hơn, nhằm giải phóng tiềm năng đổi mới thông qua môi trường pháp lý rõ ràng và có thể dự đoán, thu hút đầu tư, nâng cao vị thế toàn cầu.
2.2 Tổng quan về cấu trúc quy định và hệ thống phân công hiện có ở Việt Nam
Quy định về mã hóa tại Việt Nam hiện nay được các bộ ngành phân công chịu trách nhiệm, hình thành hình thức "quản lý lỏng lẻo". Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính, Bộ Công an và Hiệp hội Blockchain cùng hợp tác, xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý.
2.3 Thí điểm sandbox quản lý và xây dựng tuân thủ rủi ro trong trạng thái bình thường mới
Việt Nam đang tích cực giới thiệu cơ chế sandbox quản lý và các dự án thí điểm, khám phá các ứng dụng đổi mới của tài sản số. Chính phủ đang thảo luận về việc thiết lập trung tâm tài chính khu vực và quốc tế, giới thiệu các sandbox fintech liên quan đến mã hóa tài sản. Chẳng hạn, Đà Nẵng đã được phép triển khai dự án thí điểm sử dụng USDT để thanh toán. Việt Nam cũng đang khám phá việc phát triển tiền tệ số của ngân hàng trung ương.
Đồng thời, tuân thủ quy định về phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố vẫn là những điểm quan tâm cốt lõi. Việt Nam hiện đang ở trong danh sách xám của FATF, cần tăng cường thực thi liên quan. Luật Công nghệ số yêu cầu thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp phòng chống rửa tiền, nhà cung cấp dịch vụ mã hóa sẽ phải tuân thủ các tiêu chuẩn toàn cầu để giảm thiểu rủi ro tội phạm tài chính.
3 Chính sách thuế đối với mã hóa tiền điện tử tại Việt Nam và những tiến triển mới nhất
Sự phát triển của chính sách thuế đối với tiền mã hóa tại Việt Nam gần như đồng bộ với chính sách quản lý. Ở giai đoạn đầu, do định nghĩa mơ hồ, việc đánh thuế không thực tế. Tuy nhiên, sự mở rộng nhanh chóng của khối lượng giao dịch đã thúc ép chính quyền nghiên cứu. Đặc biệt là sau năm 2024, chính phủ đã thể hiện sự cấp bách hơn trong việc xây dựng khung pháp lý rõ ràng.
3.1 Hiện tại, giao dịch mã hóa tại Việt Nam vẫn nằm trong vùng mơ hồ về thuế.
Từ lâu, do thiếu định nghĩa pháp lý rõ ràng và khung quản lý, giao dịch mã hóa tại Việt Nam đang ở trong khu vực mơ hồ về thuế. Công văn của Bộ Tài chính năm 2016 không đề cập đến các quy định thuế cụ thể, việc Ngân hàng Nhà nước không công nhận vị thế thanh toán của nó vào năm 2017 đã làm gia tăng sự không chắc chắn. Bộ luật Dân sự cũng chưa đưa tài sản số vào phạm vi tài sản, gây khó khăn cho việc quản lý thuế.
So với hệ thống thuế giao dịch cổ phiếu, lĩnh vực mã hóa đã được miễn thuế trong thời gian dài. Điều này đã khiến Việt Nam trở thành "thiên đường thuế" trên thực tế, thu hút một lượng lớn các nhà đầu tư, nhưng cũng dẫn đến việc thiếu hụt thu ngân sách của chính phủ.
3.2 Quy định mới vạch ra khuôn khổ pháp lý cho việc đánh thuế mã hóa tiền tệ
Luật Công nghiệp Công nghệ Số sẽ có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2026, thiết lập nền tảng pháp lý cho việc đánh thuế trong tương lai. Luật này lần đầu tiên định nghĩa rõ ràng "mã hóa tài sản" và "tài sản ảo", thay đổi tình trạng pháp lý mờ mịt trước đây.
Bộ Tài chính đang hoàn thiện dự thảo nghị quyết về kế hoạch thí điểm phát hành và giao dịch mã hóa, sẽ đánh giá khả năng áp dụng thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân. Thí điểm sẽ được thực hiện quy mô nhỏ, nhằm nghiên cứu cách xác định thu nhập từ tài sản mã hóa, thiết lập quy định minh bạch.
Về thuế suất, có nhiều cuộc thảo luận khác nhau. Có đề xuất bắt chước việc thu thuế giao dịch 0.1% như trong giao dịch chứng khoán. Nếu được phân loại là tài sản đầu tư, có thể sẽ bị đánh thuế lợi nhuận vốn. Đối với doanh nghiệp, có thể sẽ bị đánh thuế 20% thu nhập. Cũng có đề xuất đánh thuế thu nhập cá nhân 5-10% trên lợi nhuận NFT, đánh thuế phí rút tiền 1-5% đối với nhà đầu tư nước ngoài, và xem xét việc cung cấp ưu đãi thuế cho các sàn giao dịch thí điểm, v.v.
4 Triển vọng chính sách mã hóa tiền tệ Việt Nam
Thái độ của Việt Nam đối với mã hóa tài sản đã chuyển từ cảnh giác hạn chế sang khám phá tích cực quy định, thể hiện sự cân bằng giữa kiểm soát rủi ro và nắm bắt cơ hội. Các cơ quan chức năng đã đưa blockchain và tài sản kỹ thuật số vào danh sách công nghệ chiến lược quốc gia, coi đây là yếu tố then chốt để thúc đẩy chuyển đổi số và tăng trưởng kinh tế.
Tương lai, chính sách tài sản mã hóa sẽ tiếp tục thể hiện đặc trưng "bao dung thận trọng":
Một, nhiều quy định quản lý sẽ được ban hành và thực hiện. Các quy định đi kèm sẽ làm rõ yêu cầu cấp phép, tiêu chuẩn hoạt động, v.v. Hộp cát quy định sẽ cung cấp môi trường thử nghiệm cho các mô hình mới.
Hai, khung thuế sẽ dần được hoàn thiện và triển khai. Bộ Tài chính sẽ tăng tốc ban hành các quy định thuế cụ thể, có thể áp dụng kinh nghiệm từ các nền tảng thương mại điện tử, để xây dựng chính sách khác biệt cho các hoạt động khác nhau.
Ba, tài sản số và hệ thống tài chính truyền thống sẽ dần dần hòa nhập. Chính phủ sẽ thúc đẩy sự phát triển của ngân hàng mã hóa, sàn giao dịch quốc gia và stablecoin, xây dựng cơ sở hạ tầng tài chính hiện đại.
Việt Nam có khả năng trở thành hình mẫu "đổi mới tuân thủ" của nền kinh tế mã hóa Đông Nam Á. Cơ sở người dùng lớn và chiến lược rõ ràng, cộng với những tiến bộ gần đây trong pháp lý và thử nghiệm, cho thấy đang chuyển từ "khu vực xám" sang "quy định rõ ràng". Sự chuyển đổi này giúp nó nổi bật trong khu vực, cung cấp mô hình khả thi cho các thị trường mới nổi khác, cho thấy cách xây dựng một hệ thống quản lý và thuế hợp lý mà không kìm hãm đổi mới, biến tiềm năng thị trường mã hóa thành động lực tăng trưởng kinh tế.