Emeklilik planları şifreleme varlıklarını kapsayabilir, piyasa üzerindeki etkisi ne olur?

Son günlerde, 401(k) emeklilik tasarruf planının daha çeşitli varlıklara yatırım yapmasına izin veren bir idari emir geniş bir ilgi uyandırdı. Bu emir, ilk kez şifreleme varlıklarını yatırım kapsamına alıyor, bu da 8.7 trilyon dolara kadar emeklilik fonlarının şifreleme alanına ulaşabileceği anlamına geliyor. Hem şifreleme sektörü hem de emeklilik sistemi açısından bu, derin anlamlara sahip bir adım.

İlginçtir ki, geçmişte hemen piyasalarda yükselişe neden olabilecek bu olumlu haber, şu anki şifreleme piyasası ortamında pek fazla etki yaratmadı. Bilgiler açıklandığı gün, Bitcoin (BTC) oldukça stabil kalmaya devam ederken, Ethereum (ETH) nadir bir şekilde hızlı bir artış gösterdi.

Bu idari kararın şifreleme piyasası üzerindeki etkisini analiz etmek için öncelikle ABD emeklilik sistemini anlamamız gerekiyor. ABD emeklilik sistemi esasen üç ana bölümden oluşmaktadır: Devlet yönetimindeki evrensel plan, bireylerin isteğe bağlı katılım gösterdiği emeklilik planı ve bu makalenin odaklandığı işletme yönetimindeki 401(k) planı. Bu üç bölüm, ABD'nin çok katmanlı emeklilik sistemini oluşturur.

401(k) planı, 1978 tarihli "İç Gelir Kanunu"na dayanarak kurulmuş özel bir işletme emeklilik fayda planıdır. İşverenler ve çalışanlar ortak olarak katkıda bulunurlar, çalışanlar yatırım portföyünü kendileri seçebilir ve vergi ertelenmesi avantajlarından yararlanabilir, emeklilikte hesap fonlarını esnek bir şekilde çekebilirler. Bu, ülkemizdeki kurumsal emeklilik sistemine benzer, ancak farklı olarak, Amerikan çalışanları kişisel hesaplarını kendileri kontrol edebilir ve emeklilik fonlarını belirli fonlar içindeki çeşitli ürünlere yatırmayı seçebilir, ancak kar veya zarardan sorumludurlar.

401(k) tüm halkı kapsayan bir politika olmasa da, emeklilik fonu ihtiyaçlarını tamamen karşılaması da zor olsa da, ABD'deki hanelerin yaklaşık %60'ının 401(k) hesabına sahip olduğu göz önüne alındığında, bu plan ABD emeklilik sisteminin temelini oluşturmuştur. 31 Mart 2025 itibarıyla, tüm işveren destekli katkı belirli (DC) emeklilik planlarının toplam varlıkları 12.2 trilyon dolara ulaşmıştır ve 401(k) planı 8.7 trilyon dolar tutarında önemli bir büyüklüğe sahiptir.

Şu anda, 401(k) fonları esas olarak hisse senedi fonlarına yönlendirilmektedir. 5.3 trilyon dolar tutarındaki ortak fonlar tarafından yönetilen fonlar arasında, hisse senedi fonları 3.2 trilyon dolar, karma fonlar ise 1.4 trilyon dolar tutarındadır. Bu, fonların yatırım yapılabilir alanlarının geleneksel muhafazakâr hedeflerle sınırlı olmadığını göstermektedir.

Aslında, emeklilik fonlarının yatırım hedefleri, mutlak temkinli olmaktan getiri odaklı olma yönünde birçok değişim geçirmiştir. Büyük Buhran öncesinde, emeklilik fonları düşük riskli varlıklara yatırım yapmakla sınırlıydı. Büyük Buhran sonrasında, bazı özel tröstler "temkinli kişi kuralı"nı önererek daha yüksek getiriler elde etmek için çeşitlendirilmiş varlıklara izin verdiler. 1974 yılında "Çalışan Emeklilik Gelir Güvencesi Yasası" emeklilik fonlarının hisse senedi piyasasındaki kısıtlamalarını resmi olarak kaldırdı.

Bu idari emir, sınırlamaları daha da aşarak 401(k) planının özel sermaye fonlarına, Bitcoin gibi şifreleme para birimlerine ve diğer alternatif varlıklara yatırım yapmasına izin vermektedir. Bu, emeklilik fonları ve şifreleme piyasası üzerinde şüphesiz derin bir etki yaratacaktır.

Emeklilik fonları için bu, yatırım sisteminin görece muhafazakar bir yapıdan yüksek derecede açık bir yapıya geçiş yaptığı anlamına geliyor ve daha büyük riskler ve dalgalanmalar getiriyor. Şifreleme piyasası için bu, ana akıma doğru büyük bir adım ve şifreleme varlıklarına daha yüksek bir "ulusal düzeyde" onay sağlıyor.

Ancak, bu önlem bazı endişelere de yol açtı. Geleneksel finans katılımcıları, alternatif varlıkların yüksek ücretler aldığını ve düşük likiditeye sahip olduğunu belirtiyor, bu da piyasadan uzak kalan bireysel yatırımcıların menfaatlerine zarar verebilir ve hukuki riskleri artırabilir. Ayrıca, yeni ürünlerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması da belirli bir zaman gerektirmektedir.

Pazarın bu habere tepkisi gecikmeli. Bitcoin 24 saat içinde yalnızca %2 yükseldi, spot işlem hacmi ve BTC ETF'leri belirgin bir artış göstermedi. Ancak, Ethereum daha aktif bir performans sergiledi, fiyat hızla 4000 doları aştı ve ETH ETF fonlarına net akış 680 milyon dolar arttı.

Piyasa analizi, fonların Bitcoin'den Ethereum'a doğru aktığını öne sürüyor. Ethereum vadeli işlemlerinin spot fiyatlara göre yıllık prim oranı %10'u geçti ve bu oran Bitcoin seviyesinin üzerinde. Ethereum'un daha duyarlı performans göstermesinin birçok nedeni olabilir: Kurumsal alımlar, büyük ETF kuruluşlarının desteği ve piyasa dışı olumlu beklentiler gibi.

Buna karşılık, altcoin piyasasının genel performansı hâlâ umut verici değil. Piyasa değeri geçen haftaya göre %15'ten fazla artmış olsa da, çoğu altcoin hâlâ durgun. Bunun nedeni, kurumsal yatırımcıların daha az riskli ana coin'lere yönelmesi ve fonların altcoin pazarına sızmasının zor olması olabilir.

Beklentiler arasında, ABD Çalışma Bakanlığı'nın Temmuz ayı istihdam verilerinin beklentilerin altında kalması, faiz indirim ihtimalini büyük ölçüde artırdı. Fed Denetim Başkan Yardımcısı Michelle Bowman, bu yıl üç kez faiz indirimi yapılmasını desteklediğini ifade etti. CME verilerine göre, piyasa Eylül ayında 25 baz puan faiz indirimi olasılığının %88.4 olduğunu öngörüyor. Bu faktörler, şifreleme piyasasına yeni fırsatlar getirebilir.